Inleiding

De rol van FSAN in de preventie van Vrouwelijke Genitale Verminking (VGV)

Het onderwerp VGV is vanaf het begin een belangrijk aandachtsgebied voor FSAN geweest. Mede door de deskundigheid met betrekking tot de preventie van VGV was FSAN vanaf midden jaren negentig de belangrijkste gesprekspartner en adviseur voor de Nederlandse overheid. Het overheidsbeleid ten aanzien van VGV is tot stand gekomen in samenwerking met FSAN en haar achterban. Dit leidde tot een geïntegreerde aanpak van VGV in Nederland.

Sinds het pilotproject Preventieve Aanpak van VGV (2006-2009) speelt FSAN een centrale rol bij de bestrijding van vrouwelijke genitale verminking (VGV) in Nederland. FSAN is vooral gericht op voorlichting en preventie binnen de risicogroepen. Dit gebeurt via lokale en regionale zelforganisaties, training en begeleiding van sleutelpersonen uit de eigen gemeenschap.

Professionals in de zorg en andere ketenpartners worden ook door FSAN & Pharos getraind. Daarnaast vervult FSAN een intermediaire en bemiddelende rol tussen de Afrikaanse achterban uit risicolanden en reguliere instanties, met name GGD’en.

FSAN participeert in verschillende overlegorganen met betrekking tot de strijd tegen VGV, zowel op nationaal als internationaal niveau. FSAN is samenwerkingspartner van een groot aantal landelijke organisaties zoals:

• Landelijke en regionale GGD afdelingen;
• Pharos, landelijk kenniscentrum voor gezondheid van migranten en vluchtelingen;
• VON, Vluchtelingen Organisaties Nederland;
• Een groot aantal Afrikaanse zelforganisaties;
• VGV Sleutelpersonen.

Vanaf 2010 wordt het project landelijk uitgerold met subsidie door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Met het project Zeg nee tegen VGV (2010-2011) heeft FSAN intensief bijgedragen aan de strijd tegen meisjesbesnijdenis. De inspanningen vonden zowel plaats in nieuwe steden en oud-pilot gemeenten en op internationaal niveau. In hetzelfde jaar werkten vertegenwoordigers uit 13 Afrikaanse landen (Somalië, Ethiopië, Soedan, Eritrea, Togo, Benin, Guinee, Ghana, Nigeria, Sierra Leone, Burkina Faso, Mali, Congo) en meer dan 30 stichtingen en verenigingen uit deze landen samen in de bestrijding van VGV, onder coördinatie van FSAN.

De training van de nieuwe en de bijscholing van bestaande sleutelpersonen, de betrokkenheid van mannen, vrouwen, jongeren en religieuze leiders, van lokale en nationale media en VGV ambassadeurs, maakten dit project bijzonder. FSAN werkte nauw samen met allerlei partijen: sleutelpersonen, zelforganisaties, lokale GGD, GGD Nederland, Pharos, studenten en onderzoekers.

Internationaal heeft FSAN over de Nederlandse aanpak van VGV (successen en uitdagingen) gesproken bij verschillende relevante internationale conferenties, seminars en symposiums. De impact van deze projecten was enorm: De bespreekbaarheid van VGV binnen de risicogroepen is toegenomen en de Zeg Nee tegen VGV beweging is gegroeid.

Zorg voor Besneden Vrouwen

VGV gaat vaak gepaard met lichamelijke, seksuele en psychosociale klachten. Het is belangrijk dat besneden vrouwen weten waar ze met hun klachten terecht kunnen, waar ze passende zorg kunnen vinden en dat er een juiste en snelle respons is op dit soort klachten.

Daarom is de Landelijke Campagne Nazorg voor Besneden Vrouwen opgezet. Tijdens dit project (2012-2015) waarbinnen FSAN een grote rol vervulde, kregen bestaande sleutelpersonen bijscholing om hun kennis over nazorg en hun rol in de strijd tegen VGV te vergroten.

In verschillende steden als Rotterdam, Apeldoorn, Den Haag, Eindhoven en Nijmegen en in de regio’s Brabant (Tilburg en Den Bosch) en Noord Neder- land (Groningen, Friesland en Drenthe) zijn in samenwerking met SENSE en GGD Nazorg-spreekuren opgezet in regionale ziekenhuizen.

Sleutelpersonen

De door FSAN getrainde Sleutelpersonen, mannen en vrouwen uit verschillende landen, vervullen een cruciale rol. Ze organiseren voorlichtingsbijeenkomsten, huiskamergesprekken en leggen huisbezoeken af ter preventie van VGV in Nederland. Sinds 2012 informeren ze ook over nazorg en verwijzen ze besneden vrouwen door naar de juiste spreekuren.

Sleutelpersonen zijn onmisbaar bij de bestrijding van VGV en op de volgende pagina’s maakt u kennis met een aantal van hen. Hun verhalen laten zien hoe de motivatie van mannen en vrouwen uit verschillende Afrikaanse landen de sleutel vormt tot het beëindigen van VGV.